Category: Din

Gene bayramını kutlayacağımız, üçer beşer girerek keseceğimiz bir “kurban” daha yaklaşıyor. Her sene bir kere bir kurbanlığı kesip fakirlere vererek onların da “et yemesini” sağladığımız ve kendimizi iyi hissettiğimiz bir dönemin eşiğindeyiz.

Başından beri bu ibadeti sorgulamaya kalktığımda söylenen gerekçe fakirlerin et yemesi için bir vesile olduğuydu. Tabi daha ilginç yorumlar da duydum. Mesela sırat köprüsünden üstüne binerek karşıya geçileceği gibi. Sanki kestiğimiz koyunlar ip cambazı. Danalar trapezci. Biz bunları hayvan pazarı değil sirkten alıyoruz sanki. (Bak şimdi bunu dedim ya, mutlaka bir eşeğin aklına karpuz kabuğu düşecek ve seneye ip cambazı koyun diye beş misli fiyata hayvan satacaklar).

Bu konunun geleneksel bir yanı olduğu muhakkak ancak dini bir temeline rastlamadım. Hemen celallenmeyin kendiniz okuyup araştırıp sonuca kendiniz varın ama gözünüzü seveyim televizyonda ağlayan adamlar şöyle dedi böyle yaptı demeyin. Kevser suresi kurban için delil olarak öne sürülür (Öyleyse Rabbın için namaz kıl ve kurban kes.) ancak orada geçen ifadenin çevirisinin “göğsünü O’na yönelt”, “kendini O’na ada” anlamında da çevrilebildiğini gördüm. Ki bence çok daha mantıklı. Hatta oradaki namaz diye çevrilen “salat” kelimesinde de bir takım çeviri sorunları var gibi ama o başka bir konu.

Temelde İslam paylaşmayı yardımlaşmayı en ön planda tutuyor. Ancak bence bunu senenin bir günü değil seneye homojen olarak yayarak yapmanın sağlıklı bir islam anlayışı olduğu kanısındayım. Kurban bayramı buna vesile ise bir gün içinde kesilen etleri fakirlere verip 1 hafta 10 gün et yemelerini sağlayıp, sonra da onları unutup geçeceksek, burada ciddi bir sorun var demektir.

Ben bu sene hayvan katliamı yerine dünyadaki açlar, açıklar, düşkünler için global bir yardım kampanyası içinde olmayı tercih ettim ve mültecileri hedef alan bir kampanya seçtim. Yoksa ben keseceğim, komşum kesecek, diğer komşum kesecek, ben ona, o öbürüne eti dağıtacak ve biz mutlu olacağız kısmı bana yanlış geliyor. Yanlış anlaşılmasın hayvanların kesilmesi de değil benim derdim, etleri paketlenmiş olarak alınca daha insancıl olmuyor zaten. Ama konu yardımlaşma ise bu sefer konudan sapmamak amacım.

Yardımlaşma ve yardımın dağıtılması konusunda Türkiye’deki herhangi bir kuruma zerre kadar güvenim yok. Hele ki Türgev gibi ne amacı olduğunu kabak gibi beyan eden vakıflar bu işe talipken hiç olmasın daha iyi. Global olarak faaliyet gösteren islami kuruluşların da, biraz dibini eşeleyince, bazı silahlı islami gruplara yardımları ile ilgili makaleler görmek hoş olmuyor. Bu sene Google’ın dağıtımında rol aldığı ( onetoday.google.com ) bir yardım organizasyonunu tercih ettim. Ne acı değil mi kendi dininden olana değil bambaşka bir kuruluşa güveniyoruz.

Keşke ardında başka bir mekanizma, üç kağıt, dolap, sahtekarlık, silah olmadığına emin olduğumuz bir islami oluşum olsa. Bu oluşum yaptıklarıyla herkesi kendine hayran bırakabilse. %100 emin olsak ve her ay düzenli bir ödemeyi böyle bir kurum aracılığıyla ihtiyaç sahiplerine aktarabilsek. Böylece kitabın öğrettiği doğru yol üzerinde (sıratı müstakim yani sırat köprüsü) yaşasak ve köprüyü bu dünyada geçebilsek. 

Bu kadar acının yaşandığı, bir iktidar, biraz para, bir zırvalık adına ölümlerin yaşandığı bu zamanda eğer olabiliyorsa Kurban bayramınız kutlu olsun.

Şimdi hayatının 20 yılını analiz ve bilgisayar programlamaya vermiş, pozitif bilimlerde birçok konudan anlayan, mantık ve felsefeyi hayatında fiilen kullanan biri olarak size din konusunda uzun zamandır yaptığım araştırmalar neticesinde geldiğim noktayı ve edindiğim prensipleri aktaracağım. Klasik bir “aman bak dindar oldum haydi hacca gidelim” tarzı birşey değil bu. Aşağıdaki 13 madde çok ciddi analizler, iç çatışmalar, mantık yürütmeler ve bilimsel bakış açısı sonunda dikkatle ve ne dediğimin tamamen farkında olarak ortaya konmuştur.

1. Tek, güvenilir, açık, net kaynak Kuran’dır. Başka diğer hiçbir şey kaynak olarak değerlendirilemez. Bu konuda eğer okunan dile tam hakim değilsen farklı çevirilerden karşılaştırmalı okuma yoluyla doğruyu bulmak zorundasın. Körü körüne atalarını izlemek ve birilerine tabi olmak seni dindar yapmaz. Ha bu arada yok abdest alacağım, yok takke takacağım, yok şöyle bir merasimle okuyacağım falan diye birşey yok. mühim olan anlaman, al eline kalemi altını çizerek, yanına not alarak, çimlere yatarak, nasıl istiyorsan öyle oku. Kuran okumanın, anlamaktan başka hiç bir ön koşulu yok. Yavaş yavaş, üzerinde düşüne düşüne oku yeter ki.
2. Doğruları, sorarak, merak ederek, araştırarak bulmak zorundasın. Bu araştırmanda da bakacağın kaynak hep önce Kuran olacaktır. Kimseyi %100 takip edemez, sadece onun sözleri ile yaşayamazsın. Eğer araştırma ve çaba sonunda buldukların farzedelim yanlışsa bile (ki eğer çaba gösterir ve yeterince araştırırsan yanlışa gidemezsin) bu senin körü körüne birilerini izlemenden daha iyidir.
3. Eğer birşeyin yasak olduğu açık olarak Kuran’da yazmıyorsa serbesttir (midye, karides vb) . Eğer bir konuyu Kuran’da bulamıyorsan büyük ihtimalle hiç öyle bir konu olmadığındandır. (mesela sünnet olmak veya kabir azabı)
4. Akla, mantığa, doğa yasalarına ters hiç bir kural veya açıklama dinde yer bulamaz. Eğer varsa tekrar tekrar kontrol edin tercümelerde bir sorun vardır veya tek kaynak olan Kuran’dan gelmiyordur.
5. Gelecekte olacaklara dair kimse (peygamber dahil) bilgi veremez. “Öyle olacak”, “bu gelecek” vs tarzı herşey uydurmadır.
6. Dinde hiç kestirme yol yoktur. Özel bir gecede bütün günahların falan silinmez. Bir koyun kesip herşeyden kurtulamazsın. Sadece sürekli iyi olup, şükredip, günahların için af dileyebilirsin ve affedilmeyi umabilirsin. Kuralları ve ibadetleri tüm hayatına homojen olarak yaymak zorundasın.
7. 3 kere 7 kere 40 kere 99 kere gibi sayılarla birşey yapmanın manası yoktur. Bunlar şamanizmden geçen adetlerdir, din ile uzaktan yakından ilgisi yoktur. 100 kere otomatiğe bağlanmış olarak tekrarladığın şeyin anlamını bir kere düşünsen çok daha hayırlı olur. ve malesef ki sana yaptığın birşeyin karşılığı  olarak 200 sevap gibi bir getiri olmaz. Ne demek ki zaten 200 sevap?
8. Binlerce yıldır herkes yanlış yapıyordu bir tek sen mi doğrusun diyenler çıkacaktır. Aldırma. Binlerce yıl, “dünya düzdür” de demişlerdi. 1000 yıl önce yaşayan insanların dünya bilgisi ile şimdi yaşayanların dünya bilgisi aynı değil. Tabi ki hatalı yorumlamış olabilirler.
9. Anlamadığın hiç birşeyi okumak, dinlemek, yapmak durumunda değilsin. Hatta yapmamalısın. Herşeyi %100 bilinçli ve ne dediğini tam olarak bilerek yapmalısın.
10. Hadisleri özellikle oku. Çünkü onlar sana Kuran’ın Allah tarafından gönderildiğini ispatlar. Eğer 1200 yıl önce yaşayanların kafalarının nasıl hurafelerle dolu olduğu, ve ne kadar abuk subuk şeylerle uğraştıklarını görürsen Elindeki Kuran’ın o dönem insanlarınca uydurulmadığını anlayacaksın.
11. Zaman konusunu iyi anlamaya çalış. Bu senin içindeki korkulardan sıyrılmana ve Kuran’ı anlamana yardımcı olacaktır.  Geleceği anlatan cümlelerin geçmiş zamanda kurulması üzerine düşün. Hata olamayacağına göre, sana ipuçları veriyor demektir.
12. Mezhep, tarikat, alim, hocaefendi gibi herşey sizi işin özünden uzaklaştırır. Burada sonsuz hayat kadar ciddi bir konudan bahsediyorum, bu konu uygulanan ritüellerdeki detaylar değil, elinin ayağının pozisyonu değil, senin işini zorlaştıran birşey değil, en önemlisi yapamayacağın birşey değil. Tarihi çekişmelerin kurbanı olma.
13. Uydurmaları ayıkladığında pırıl pırıl tertemiz ve %100 mantıklı bir din göreceksin. Hem bilimle tam bir uyum içinde hem kendi içinde tamamen tutarlı bir din. Bunu gördüğünde çevrendeki din adına konuşanların gerçek yüzlerini de göreceksin.

Tespih, takke, sakal, şalvar, sarık, cüppe, seccade seni müslüman yapmaz ama akıl, mantık ve anlamak yapar.

Şimdi beni aslanlar gibi eleştirecek, topa tutacak bir sürü arkadaş çıkacaktır. Nasıl hadisleri ve sünneti bir yana bırakırım diye ancak bana yapacağınız eleştiri varsa bir zahmet önce Kuran ile çelişmediğinize emin olun sonra yazın.

Böyle yaparsanız söz bütün eleştirilere cevap vereceğim.

Eğer bir yaratıcı bir din indirirse, teknik olarak o dinde anlattıkları, kendi yarattığı ile ters düşemez. Öyle ya ben böyle yarattım ama siz onu boşverin asıl böyle inanın diyemez. Eğer böyle bir çelişki varsa

a – Yaratıcı yoktur

b – Yaratıcı vardır ama yarattıkları ile dalga geçiyordur

c- Yaratıcı yaratılışı ve kuralları doğru koymuştur ama insanlar çarpıtmıştır

Bilim ile din bunca senedir çelişiyor diye biliyoruz değil mi ? O halde haydi gelin bunu birlikte çözelim. Hem böylece analiz nasıl yapılır konusuna da giriş yapmış oluruz.

İlk olarak sorunlu parçayı bulalım. Sorunu çözebilmek için ilk şart sorunu izole edebilmektir. Yan etkenlerden yalıtıldığında sorun tek başına var olmaya devam ediyorsa bu analist için mükemmel bir durumdur.

En meşhur tartışmayı ele alalım

Evrim ve yaradılış

Sorun : Din bir anda yaratılan bir insan ve ondan türeyen insanoğlundan bahsederken , bilim tek hücrelilerden başlayarak hayatın etap etap evrilerek yaratıldığını anlatır.

Kaynak : Bilim için kaynak yapılan gözlemler, deneyler, teoriler vs. Din için kaynak yaratıcıdan inen kutsal kitap, sonradan insanların duydukları ve rivayetlerden oluşan derlemeler.

Kaynak kendi içinde sorunu da getiriyor aslında. Eğer bir analist iseniz ve sorunu izole etmeye çalışıyorsanız Din kaynaklarından derlemeleri çıkartmanız gerekiyor. Sonuca ulaştıktan sonra bu çıkarttıklarınızın etkisini ölçmek için tekrar ilave edebilirsiniz. Bilim adına da eğer sadece teori ise ve ispatı için hiç birşey öne sürülmemişse aynı şekilde teori de sorunu izole etmek için analizden çıkartılır.

Çelişki : Evrim canlıların etap etap evrilerek oluştuğunu ve hayatın suda başladığını, tek hücrelilerden milyonlarca yıl içinde bugünkü kompleks yaşam formlarına ulaşıldığını söylüyor. Hatta tam tanım “Evrim, biyolojide canlı türlerinin nesilden nesile kalıtsal değişime uğrayarak ilk halinden farklı özellikler kazanması sürecidir.” Oldukça kesin ve net bir argüman.

Din ne diyor ? İşte asıl sorun burada. Din dediğimizde öncelikle birden fazla din var ve hangisini alacağız ? Ele aldığımız dinin de çevirenin nasıl anladığı değil aslında ne dediği olarak nasıl algılayacağız.

Din konusunda kesin bir kural var aslında. O da akıl ile çelişmemesi gerekliliği.

Şimdi sırayla yaradılış ile ilgili Kuran’da ne yazıyor ona bakalım.

Enbiya 30 – İnkâr edenler, göklerle yer bitişik bir halde iken bizim, onları birbirinden kopardığımızı ve her canlı şeyi sudan yarattığımızı görüp düşünmediler mi? Yine de inanmazlar mı?

Secde 7 – O (Allah) ki, her şeyi, en güzel bir şekilde yarattı ve insanı yaratmaya çamurdan başladı.

Nuh 14 – Muhakkak O, sizi, ‘tavır-tavır’ (aşama-aşama) yaratmıştır.

Ankebut 20 – De ki: “Arz’da gezip dolaşın ve yaratmanın nasıl başladığına bakın. Sonra Allah, ‘ahir(son)yaratma‘yı inşa edecektir. Muhakkak Allah, her şeye Kadir’dir.”

Hac 5 –  Ey insanlar, diriliş konusunda kuşku besliyorsanız, (hatırlayın ki) sizi topraktan, sonra bir damlacıktan, sonra asılı duran bir madde (embriyo) dan, sonra biçimi belli ve belirsiz bir dölütten yarattık. Böylece size bildiriyoruz. Neyi dilemişsek belli bir süreye kadar onu rahimlerde tutarız. Sonra sizi bir bebek olarak çıkarırız, ve ardından olgunlaşıp erginleşirsiniz. Kiminizin hayatına son verilir, kiminiz de en kötü yaşa kadar ulaştırılır. Böylece bir bilgiye sahip olduktan sonra bir şey bilemez olsun. Toprağı kuru ve ölü görürsün, ancak üzerine su yağdırdığımız zaman titreşip kabarır ve çeşit çeşit güzel bitkiler bitirir.

Peki bu tartışmanın en kritik noktası neresi ? Ademin yaratılışı. Şimdi bu konu çok ilginçleşiyor.

Bakara 30 – Rabbin, meleklere şöyle demişti: ‘Yeryüzüne bir halife yerleştireceğim.’ Melekler de: ‘Orada bozgunculuk yapacak, kan akıtacak birisini mi yerleştireceksin? Halbuki biz seni överek yüceltiyor ve mutlak otoriteni onaylıyoruz,’ dediler. ‘Bilmediğinizi Ben bilirim,’ dedi.

Burada halife yerleştirmek ne anlama geliyor ? Diğer bir soru bahsedilen halife Adem mi yoksa insan mı ?

Benim anladığım kadarıyla bu halife insan yani Adem değil. Çünkü,

Enam 165 – Ve sizi yeryüzünün halifeleri yapan, size verdiği şeylerle sizi imtihan etmek için, bir kısmınızın derecelerini diğer bir kısmınızın üstüne yükselten O’dur. Muhakkak ki; senin Rabbin, cezası çabuk olandır. Ve muhakkak ki; O, mutlaka Gafur’dur (mağfiret edendir), Rahîm’dir (rahmet nuru gönderendir).

Peki bu madem öyle bu ayet nasıl anlaşılacak ?

Zümer 6 – O, sizi tek bir nefisten yarattı. Sonra ondan, onun eşini kıldı ve sizin için hayvanlardan sekiz çift indirdi. Sizi annelerinizin karnında, üç karanlık içinde bir yaratmadan sonra, (başka) biryaratmayla yarattı. İşte, sizin Rabb’iniz olan Allah, böyledir. Mülk O’nundur. O’ndan başka İlah yoktur. Hangi sebepten yüz çeviriyorsunuz?

Burada bahsedilen tek bir nefis tek bir insan mı yoksa tek bir tür mü ? Burada bahsedilen nefis “tür” olursa herşey doğru bir yere oturuyor. Çünkü eşlerimiz de insan yani bizimle aynı türden. Gelen peygamberlerin nefisleriniz içinden bir nefis olması da “TÜR” dendiğinde mantıklı bir cümle haline geliyor.

O halde Adem yeryüzünde halihazırda mevcut olan insanların arasından bir insandı. Büyük ihtimalle de ilk bilinçli insandı. Cennette yaratılmamıştı. Kuran’da geçen kavram bahçe yani cennet değil. Çünkü başka ayetlerde Kuran henüz zaman üzerinde cennetin yaratılmadığını söylüyor zaten.

Bir de burada 6 günde yaratılma konusuna değinelim. Gün nedir ? bizim için dünyanın kendi etrafındaki bir tam turudur. Dünyanın yaratıldığı bir dönemde gün nedir ? Gün bir zaman birimi ancak zamanın göreceli olduğunu ve zamanın dışındaki bir gözlemci için bu birimlerin birşey ifade etmediğini unutmayın. Kaldı ki gün için Kuran’da farklı zaman uzunlukları vardır ki bence en önemlisi öldükten sonraki dirilme esnasında insanlar “yarım gün veya daha az uyuduk” diyeceklerdir dendiği kısımdır. Yani dini açıdan gün dünyanın bir tam turu değildir.

Tüm bu bilgiler ışığında önce eğer evrim varsa ki bence fazlasıyla mümkün, Kuran ve din buna karşı bir duruş sergilemiyor. E o halde din ile bilim arasında en meşhur çelişki denen kavram sadece algı yanılsaması.

Benim analizime göre sorunun tanımı din ile bilimin değil din adamları ile dinin çelişmesi 

Çünkü din adamı denen meslek erbabı, kafasını kaldırıp pozitif bilime baksa yani Allahiın istediği şeyi yapsa gerçeği görecek ama onun yerine ne oldukları, neye hizmet ettikleri şaibeli insanların kendilerini “Alim” yerine koyduğu ve yazdığı şeyleri daha üstün görüyorlar. Hangi dinden olduğunun önemi yok bütün çelişkileri dikkatle inceleyin sorunun aynı olduğunu göreceksiniz.

İçinde bulunduğun evin dıştan nasıl göründüğünü bilemezsin, eğer gözlerin kapalı girdiysen. İçeriden gözlemlerde ve tahminlerde bulunursun ama asla tamamını göremezsin.

Zamanın da içinde olunca aslında nasıl birşey olduğunu ancak gözlemlerimiz kadar biliyoruz. Bükülebildiğini, göreceli olduğunu bile anlayalı daha çok fazla olmadı.

Peki ölümsüz olsaydık ve gündüz – gece, yaz – kış gibi tekrarlanan süreçler de olmasaydı yine zamanın farkında olacak mıydık ?

Zaman benim kafamda akıp giden kocaman, geniş, uzun bir nehir olarak şekilleniyor. Biz bu nehrin akışı içinde bir yerlerde bir çöp olarak düşüyoruz içine biraz sürüklenip dibe batıyoruz. Sürekli bir şeyler düşüyor nehire ve sürekli rastgele savrulup, kenara veya dibe gidiyor.

Biz zamanı sürüklendiğimiz esnada, yüzeyde gördüğümüz kadarıyla anlıyoruz ve yaşıyoruz. Her birimiz için dibe battığımız noktada bitiyor zaman.

Peki bu nehre uzaktan bakan birisi için nasıl gözükür herşey ? Herşeyden önce akar mı ki? Benim anladığım kadarıyla; Allah zamanın dışından bakar herşeye ve aynı anda hem bugünü, hem dünü, hem yarını, hem başlangıcı, hem bitişi görebilir. Kuran’da bizim için henüz gelecek olan bir zaman diliminde olacaklar, belki de bu yüzden geçmiş zaman olarak anlatılıyor.

Böyle bakınca aslında herşey yerine oturuyor. Her ölen için zaman duruyor. Ve bir gün o nehir kuruyacak deniyor. Böylece bütün diptekiler için yüzeye çıkma saati gelecek.

Nehrin büyüklüğünü bilmiyoruz, ne zaman kuruyacağını da… Hatta çok çok az bir bilgimiz var bu konuda. Dışarıdan evi görenin tarif ettiğine inanmaktan başka bir şansımız da yok. Çünkü gördüğümüz kadarıyla tarif edebildiklerimiz, O’nun anlattıkları ile örtüşüyor.

Dibe batmazsak bu aralar, görüşmek üzere… En olmadı nehir kuruyunca görüşürüz