Küdam ne mi ?
*Can Barslan’ın Türkçe’mize kazandırdığı muhteşem bir terim. Küdam yani Küçük adam. İçimizde yaşayan ve bütün fiziki görevlerimiz için çalışan, kararları alan, küçük adamlar.
Kimi vücudumuzun içinde, gözümüze kovalarla su taşıyarak ağlamamızı sağlar, kimi radyonun/televizyonun içinde bize şarkı söyler, kimi dis macununun uzerindeki kirmizi cizgiyi çizer.
Uzaktan kumada küdamları vardır mesela. Biz bir düğmeye bastığımızda, kumandanın ucundan fırlar gider TV’nin üzerinde ne yapmak istiyorsak o ayarlamayı yaparlar. Küdamlar bitince, yenilerini koymak gerekir. Kalem pil işte bu işe yarar. İçleri küdamla doludur ve biz de yeni pil alır kumandamızı küdamla doldururuz.
İçimizde yaşayan küdamlar ise gerçeğe çok yaklaşan bir konumdadır. Mizah olmaktan çıkıp bir karar aşamasında birbirine giren küdamlarla doluyuz. Bir kadın gördüğünde coşup peşinden gitmek isteyen küdamlarla, saçmalama otur yerinde abaza mısın diyen küdamlar gibi.
Lan çal çırp ne olacak iki günlük dünya diyen ile dürüstçe yaşa kimseye zararın dokunmasın diyen küdamlardan tutun, “Aha yemek haydi dal !” diyen ile “Saçmalama duba gibi olduk” diyene kadar her türlü küdam içimizde mevcut. Ha biz onlara “İd” ve “Süper ego” diyoruz sadece. (Yine de küdam demek daha çok hoşuma gidiyor)
İd dediğimiz küdam bildiğin mağara adamı. Her haltı istiyor, zevk almak için yaşıyor. Süper ego dediğimiz küdam ise tam tersi ceberrut bir polis gibi. Ne yapılacak olsa açıp bütün kitaplara bakıyor. Hukuka, ahlaka, dine, geleneğe, toplum kurallarına, Ayşe’ye, Fatma’ya, Selami’ye uygun mu bakalım istenilen şey diye inceleyen bir yapıda.
Bu iki küdam kapıştığında arada arabuluculuk yapan ego denen bir başka küdam var. Devreye girip “Tamam abicim”, “siz o işi bana bırakın, ben halledeceğim merak etmeyin” tarzı iki tarafın da gazını alan bir arkadaş.
Bu üç küdam da en doğrusunu yapıyorlar ve hepsi haklılar. İd olmadan hayat çok sıkıcı ve robot gibi olur, süper ego olmasa önümüze gelene dalan ve dayak yiyen birisi oluruz. Ego olmasa o kavgalar hep başağrısı ile devam eder durur.
Kısaca küdamlarınıza iyi bakın ve hepsini sevin.
(çaktırmadan psikolojiye girdik, bu kıyağımı da unutmayın)
Not : Üzgünüm, internette çok aramama rağmen bir küdam karikatürü bulamadım. Kitaplık ve arşivimden 3000 km kadar uzak olduğumdan scan de edemedim. Bilenler bilmeyenlere anlatsın.
*Can Barslan : Karikatürist. Bkz http://www.canbarslan.com.tr/